Οι πρόσφατες περιπτώσεις πολιτών της Ε.Ε. που έχουν στρατολογηθεί στο Islamic State (εφεξής: IS)[1] και πολεμούν στη Μέση Ανατολή επαναφέρουν στο προσκήνιο τη συζήτηση για τη σκοπιμότητα της αφαίρεσης της ιθαγένειας όσον επιδίδονται ή εμπλέκονται σε τρομοκρατικές ενέργειες.
Ήδη πολλές ευρωπαϊκές χώρες μελετούν αντίμετρα για τις κινήσεις των φανατικών ισλαμιστών προς και από τη Μέση Ανατολή. Έτσι, εξετάζεται το νομικό πλαίσιο ώστε αν καταστεί δυνατόν να αφαιρείται η ιθαγένεια από τους ευρωπαίους πολίτες που μετατρέπονται σε «πολεμιστές» του ΙS. Σκοπός είναι να μην έχουν τη δυνατότητα ελεύθερης επιστροφής σε χώρες της ΕΕ και να οργανώνουν εκδικητικές ένοπλες επιθέσεις.
Επί παραδείγματι, στη Γαλλία προβλέπεται η αφαίρεση της γαλλικής ιθαγένειας στην περίπτωση διάπραξης σοβαρών ποινικών αδικημάτων, συμπεριλαμβανομένης και της τρομοκρατίας, εντός δέκα πρώτων ετών από την κτήση της ιθαγένειας δια πολιτογράφησης. Πρόσφατη τροποποίηση του νομικού πλαισίου κατάστησε δυνατή την ανάκληση της πράξης πολιτογράφησης και σε όσες περιπτώσεις διαπιστώνεται εκ των υστέρων ότι πολιτογραφηθέντες γάλλοι υπήκοοι είχαν διαπράξει σοβαρά αδικήματα προτού αποκτήσουν τη γαλλική ιθαγένεια. Ωστόσο, οι σχετικές διατάξεις δεν έχουν τύχει μέχρι σήμερα ευρείας εφαρμογής. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το 2006 εκδόθηκαν πέντε σχετικά διατάγματα για την αφαίρεση ιθαγένειας λόγω τρομοκρατικής δράσης, ενώ έκτοτε και μέχρι πρόσφατα (2013) δεν υπήρξε άλλη σχετική περίπτωση αφαίρεσης ιθαγένειας[2].
Ομοίως, και στη Γερμανία, προβλέπεται η δυνατότητα ανάκλησης της πράξης πολιτογράφησης εφόσον προκύπτει ότι ο ενδιαφερόμενος υποστηρίζει ή εμπλέκεται σε πράξεις τρομοκρατίας ή άλλες δραστηριότητες που αντίκεινται στη συνταγματική τάξη[3].
Στη χώρα μας ο νόμος 3284/2004 «Περί Κυρώσεως του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας», στο άρθρο 17, παράγραφο 1, προβλέπει την «αφαίρεση ιθαγένειας για Έλληνα που κατά τη διαμονή του στο εξωτερικό ενήργησε προς όφελος αλλοδαπού κράτους πράξεις ασυμβίβαστες με την ιδιότητα του Έλληνα και αντίθετες προς τα συμφέροντα της Ελλάδος». Ο νόμος αυτός όμως δεν μπορεί να εφαρμοστεί καθώς στη συγκεκριμένη περίπτωση το «Ισλαμικό Χαλιφάτο» δεν είναι κράτος και επομένως, δεν πληρούται η προϋπόθεση που τάσσει ο νόμος περί «πράξεων προς όφελος αλλοδαπού κράτους».
Στάθης Πουλαράκης
[1] Το Ισλαμικό Κράτος, αρχικά γνωστό ως Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε (ο όρος «Λεβάντε» αναφέρεται επίσης ως «Ανατολής», «Συρίας» ή «Αλ-Σαμ») αποτελεί ένα μη αναγνωρισμένο διεθνώς κράτος και μία ενεργή τζιχαντιστική στρατιωτική οργάνωση του Ιράκ και της Συρίας Βλ. Wikipedia, λήμμα Ισλαμικό Κράτος, http://bit.ly/1qmrmtr
[2] EUDO Citizenship Observatory, Country Report: FRANCE, http://eudo-citizenship.eu/admin/?p=file&appl=countryProfiles&f=France.pdf
[3] EUDO Citizenship Observatory, Country Report: GERMANY, http://eudo-citizenship.eu/admin/?p=file&appl=countryProfiles&f=Germany.pdf