Αναφορικά με την έκθεση που εξέδωσε στις 7 Νοεμβρίου 2013 η γερμανική ΜΚΟ Pro-Asyl, με τίτλο «Άτυπες αναγκαστικές επιστροφές – Συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων στο Αιγαίο και τα χερσαία ελληνο-τουρκικά σύνορα», ο Περιφερειακός Αντιπρόσωπος της Υ.Α. για τη Νότια Ευρώπη, κ. Laurens Jolles, δήλωσε τα εξής:
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Y.A.) εκφράζει την ανησυχία της για τις αναφορές ότι αιτούντες άσυλο και μετανάστες υφίστανται άτυπη αναγκαστική επιστροφή (“push-back”) από την Ελλάδα στην Τουρκία, όπως δημοσιεύτηκε από τη γερμανική ΜΚΟ «Pro Asyl». O αριθμός και η κλίμακα των καταγγελθέντων περιστατικών, τα οποία φέρεται ότι αφορούν και άτομα που εγκαταλείπουν τη Συρία, εγείρουν σοβαρές ανησυχίες.
Η Υ.Α. υπογραμμίζει τη ζωτική σημασία να επιτρέπεται η πρόσβαση στην επικράτεια σε άτομα που επιζητούν διεθνή προστασία. Εάν σημειώνονται πρακτικές που εμποδίζουν την πρόσβαση αυτή, οι οποίες θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τους αιτούντες άσυλο, θα πρέπει να σταματήσουν άμεσα.
Η Υ.Α. κάνει έκκληση προς όλα τα Κράτη να αναστείλουν τις επιστροφές Σύρων προσφύγων στη Συρία και τις γειτονικές της χώρες. Ένα τέτοιο «moratorium” των επιστροφών αποτελεί ένδειξη σεβασμού και εκτίμησης για τη συμβολή και την προσφορά των κρατών και των κοινοτήτων υποδοχής στην περιοχή. Πρόκειται για έμπρακτη κίνηση αλληλεγγύης στις χώρες εκείνες, που σήμερα φιλοξενούν εκατοντάδες χιλιάδες Σύρους πρόσφυγες στην επικράτειά τους.
Η Τουρκία φιλοξενεί σήμερα έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς Σύρων, με περισσότερους από 500.000 καταγεγραμμένους πρόσφυγες. Οι γειτονικές χώρες φέρουν το βάρος της μεγαλύτερης ανθρωπιστικής κρίσης στην πρόσφατη ιστορία και χρήζουν υποστήριξης από τη διεθνή κοινότητα. Η επιστροφή των Σύρων προσφύγων στην Τουρκία ή άλλες γειτονικές της Συρίας χώρες απλώς αυξάνει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις και οι τοπικές κοινότητες ως προς την παροχή στήριξης και βοήθειας στους πρόσφυγες.
Οι κατηγορίες για κακομεταχείριση κατά τη διάρκεια της σύλληψης ή λίγο μετά από αυτή, καθώς και οι αναφορές για πρακτικές που θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, απαιτούν σε βάθος διερεύνηση, διευκρινίσεις και άμεση απάντηση από τις ελληνικές αρχές.
Ορισμένες πρακτικές και μέθοδοι που σχετίζονται με αυτά τα περιστατικά, είναι παρόμοιες με αναφορές που έχει λάβει και η Υ.Α. για τέτοιες άτυπες αναγκαστικές επιστροφές. Το 2013, αρκετές καταγγελίες για άτυπες αναγκαστικές επιστροφές μέσω ξηράς και, όλο και περισσότερο, μέσω θαλάσσης, έχουν περιέλθει στην αντίληψη της Υ.Α., μέσω μαρτυριών νεοεισερχόμενων, κατά τη διάρκεια της δεύτερης ή μεταγενέστερης προσπάθειάς τους να φτάσουν στην ελληνική επικράτεια.
Η Υ.Α. καταγράφει τις πληροφορίες που λαμβάνει και τις θέτει υπόψη των αρμόδιων αρχών. Η απάντηση των ελληνικών αρχών, μέχρι σήμερα, είναι ότι τέτοιες πρακτικές άτυπων αναγκαστικών επιστροφών θα έρχονταν σε αντίθεση με το εθνικό ή το διεθνές δίκαιο, και ότι δεν λαμβάνουν χώρα.
Πηγή: Ύπατη Αρμοστεία Η.Ε. για τους πρόσφυγες, 12.11.2013
