Ο ειδικός Ευρωπαίος συντονιστής για την εφαρμογή της Συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας για το προσφυγικό, Maarten Verwey, επισκέφθηκε το νησί της Λέσβουτην Τρίτη (24/1) και παρουσίασε το σχέδιο δράσης για την επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου και την επιστροφή προσφύγων και μεταναστών στην Τουρκία (για το σχέδιο δράσης βλ. προηγούμενη ανάρτηση)
Μεταξύ των διαφόρων προτάσεών του περιλαμβάνεται και η κατάργηση του «αυτομάτου» ανασταλτικού αποτελέσματος της προσφυγής κατά πρωτοβάθμιας απόρριψης απόφασης ασύλου, μια πρόταση για την οποία υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες αν είναι συμβατή προς την παγία νομολογία του ευρωπαϊκού δικαστηρίου δικαιωμάτων του ανθρώπου.
Συγκεκριμένα, όπως έχει πολλάκις κρίνει το ΕΔΔΑ, το εκάστοτε ένδικό βοήθημα, προκειμένου να φέρει το χαρακτήρα πραγματικής και αποτελεσματικής προσφυγής, όπως προβλέπεται στο άρθρο 13 ΕΣΔΑ, θα πρέπει να έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα, ήδη δια της υποβολής αυτού, δεδομένου ότι οι εθνικές αρχές θα πρέπει να προβούν σε πλήρη έλεγχο συμβατότητας του υπό λήψη μέτρου με τις απαιτήσεις της Σύμβασης για την προστασία των δικαιωμάτων των ενδιαφερομένων, προτού αυτό εκτελεστεί[1]. Εθνικό σύστημα το οποίο προβλέπει την αναστολή εκτέλεσης αποφάσεων απομάκρυνσης-απέλασης αλλοδαπών στη διακριτική ευχέρεια δικαστικού ή άλλου οργάνου δεν πληροί τις απαιτήσεις της Σύμβασης για ύπαρξη πραγματικής και αποτελεσματικής προσφυγής, ακόμα και αν ο σχετικός κίνδυνος τελικής απομάκρυνσης είναι μικρός[2].
Αξίζει να σημειωθεί ότι, η Ελλάδα, κάνοντας χρήση της ευχέρειας που της παρέχει η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου, ορθώς έχει διατηρήσει μια ευνοϊκότερη ρύθμιση για τους αιτούντες άσυλο, αναγνωρίζοντας σε όλες τις προσφυγές που κατατίθενται στο πλαίσιο διαδικασιών στα σύνορα (νησιά) ανασταλτικό αποτέλεσμα άμα τη καταθέσει της προσφυγής. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κανείς δεν επιστρέφεται στην Τουρκία μέχρι να εξεταστεί η προσφυγή του.
Με τις προτεινόμενες νέες ρυθμίσεις, η άσκηση της προσφυγής δεν θα αναστέλλει αυτομάτως την επιστροφή στην Τουρκία, εκτός αν η Ανεξάρτητη Επιτροπή Προσφυγών, στην οποία εκκρεμεί η προσφυγή κρίνει ότι θα πρέπει να ανασταλεί η επιστροφή στην Τουρκία.
Για άλλη μία φορά η Ευρωπαϊκή Ένωση οδηγεί προς τα κάτω τα διεθνή πρότυπα προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με σκοπό να περιορίσει τις προσφυγικές –μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη, «αναγκάζοντας» την Ελλάδα να εφαρμόσει πολιτικές πιθανώς ασύμβατες προς το διεθνές δίκαιο.